یک توکن غیر مثلی (NFT) یک شناسه منحصر به فرد است که می تواند به صورت رمزنگاری مالکیت کالاهای صادر و اثبات کند.
NFT ها در حال حاضر دنیای هنرهای دیجیتالی و کلکسیونرها را دگرگون ساخته است. هنرمندان دیجیتال به لطف فروش هنگفت آثار خود به مخاطبان، شاهد تغییر زندگی خود هستند. و افراد مشهور در حال پیوستن به فرصتی جدید برای ارتباط با طرفداران هستند. اما هنر دیجیتال تنها یک راه برای استفاده از NFT است.
اگر تعریف بالا را درک نکردید، نگران نباشید، زیرا در ادامه با استفاده از مثال‌های متنوع این پدیده جدید را در حوزه ارزهای دیجیتال به بیان ساده توضیح می‌دهیم. همچنین در این مقاله ضمن اشاره به مزایا و کاربردهای متنوع NFTها، پروژه‌های مطرح در این زمینه را معرفی کرده‌ایم. در پایان هم بعد از توضیح نحوه فعالیت در پروژه‌های NFT، بازار و آینده این فضا را بررسی می‌کنیم.
توکن غیرمثلی چیست؟
NFT مخفف "non-fungible token" است. در سطح اولیه ، NFT یک دارایی دیجیتالی است که مالکیت را به اقلام فیزیکی یا دیجیتالی منحصر به فرد مانند آثار هنری ، املاک ، موسیقی یا فیلم ها پیوند می دهد.
دارایی مثلی در مقابل دارایی غیرمثلی
NFT ها را می توان مجموعه ای مدرن در نظر گرفت. آنها به صورت آنلاین خرید و فروش می شوند و نشان دهنده یک مدرک دیجیتالی برای مالکیت هر کالایی هستند. NFT ها به طور ایمن روی یک بلاک چین ثبت می شوند - همان فناوری پشت ارزهای دیجیتال - که تضمین می کند دارایی منحصر به فرد است. این فناوری همچنین می تواند تغییر یا جعل NFT ها را دشوار کند.
قبل از اینکه توضیح بدهیم یک توکن غیرمثلی چیست، لازم است ابتدا تفاوت مثلی‌بودن یا تعویض‌پذیر بودن با غیرمثلی بودن یا غیرقابل تعویض بودن را بدانیم.
در اقتصاد، یک کالا (یا پول) در صورتی مثلی یا تعویض‌پذیر (Fungible) تلقی می‌شود که واحدهای آن با یکدیگر قابل‌تعویض باشند و نتوان هیچ‌کدام از آنها را کم‌ارزش‌تر یا با ارزش‌تر از دیگری دانست.
ارزهای دیجیتال با ذخیره ارزش همانند پول نقد جهت خرید و فروش کالا لشتفاده میشوند. توکن های کریپتوکارنسی، توکن های قابل تعویض، مشابه ارزهای فیات، مانند دلار هستند. NFT ها توکن های بی نظیری را ایجاد می کنند که می توانند مالکیت را نشان دهند و حقوق کالاهای دیجیتال را منتقل کنند.
به‌عنوان مثال، بیت کوین، دلار، ریال و به‌طور کلی اسکناس‌ها در دسته دارایی‌های مثلی قرار دارند. یک اسکناس ۱۰,۰۰۰ تومانی نسبت به یک اسکناس ۱۰,۰۰۰ تومانی دیگر از نظر ارزش کاملاً برابر است و هر دو می‌توانند با یکدیگر تعویض شوند و مقدار کالای یکسانی را خریداری کنند. زمانی که یک اسکناس ۱۰,۰۰۰ تومانی به دوست خود قرض می‌دهید، انتظار ندارید که بعداً دقیقاً همان اسکناس را پس بگیرید.
همچنین بخوانید: بلاک چین چیست؟
اینترنت دارایی ها
توکن های غیر مثلی و اتریوم برخی از مشکلاتی را که امروزه در اینترنت وجود دارد حل می کنند. همانطور که همه چیز دیجیتالی تر می شود، نیاز به تکرار ویژگی های اقلام فیزیکی مانند کمبود، منحصر به فرد بودن و اثبات مالکیت وجود دارد. ناگفته نماند که اقلام دیجیتال اغلب فقط در زمینه محصول خود کار می کنند. به عنوان مثال ، شما نمی توانید آهنگ آیتونز را که خریداری کرده اید دوباره بفروشید ، یا نمی توانید امتیاز وفاداری یک شرکت را با اعتبار یک پلت فرم دیگر مبادله کنید ، حتی اگر بازاری برای آن وجود داشته باشد.
یک مقایسه
مزایای اصلی NFTها
توکن‌های غیرمثلی شکل پیشرفته‌تر دارایی‌های دیجیتال غیرمثلی هستند. در حقیقت دارایی‌های دیجیتال غیرمثلی پس از ظهور اینترنت و گسترش فضای مجازی وارد بازی شدند و مدت‌هاست که وجود دارند. مثلاً مدت‌هاست که ما در بازی‌های کامپیوتری آیتم‌های مجازی مختلف را به دست می‌آوریم و ذخیره می‌کنیم و سال‌هاست که از طریق اینترنت بلیط رویدادهای مختلف را تهیه می‌کنیم. پس توکن‌های غیرمثلی دقیقاً چه مشکلاتی را حل می‌کنند؟ پاسخ در دو مزیت اصلی این توکن‌ها نهفته است:
مالکیت حقیقی
شرکت فروشنده بلیط خیلی راحت می‌تواند بلیطی را که برای یک رویداد خریده‌اید، باطل کند. همچنین در بازی‌های کامپیوتری امروزی، شما مالک واقعی یک آیتم بازی نیستید و این آیتم‌ها در خارج از بازی ارزشی ندارند. یا اگر بخواهیم مثال دیگری بزنیم، آیا نام کاربری اینستاگرام شما واقعاً متعلق به خودتان است یا شرکت فیس‌بوک؟
در مورد NFTها موضوع فرق می‌کند. فناوری بلاک چین با استفاده از توزیع داده و رمزنگاری به کاربران مالکیت واقعی می‌بخشد.
برای درک بهتر این موضوع تصور کنید یک سند مالکیت را به یک جمع ۱۰۰ نفری (اعضای بلاک چین) نشان دهید و همه با تلفن‌های همراه خود از آن عکس بگیرند (یک نسخه ذخیره کنند). حالا اگر کسی بخواهد بگوید که این دارایی به من تعلق دارد (تقلب)، برای آن جمع (بلاک چین) پذیرفته نیست، چون آنها یک نسخه از سند مالکیت را در اختیار دارند.
قابلیت انتقال و معامله
توکن‌های غیرمثلی می‌توانند خیلی سریع و آسان روی کیف پول‌های دیجیتالی در موبایل و کامپیوتر شخصی منتقل و در صرافی‌ها معامله شوند. با کمک این نوآوری خیلی راحت می‌توانید یک آیتم بازی، بلیط و دارایی‌های دیگر را با پول واقعی به فروش برسانید یا آنها را در بازار آزاد از کاربران دیگر بخرید.
گزینه های بلاک چین NFT
اتریوم تا حد زیادی محبوب ترین سیستم برای خرید، فروش و ایجاد اقلام منحصر به فرد و دیجیتال است. با این حال ، لیست رو به رشدی از رقبا که وارد بازار شده اند وجود دارد ، از جمله موارد زیر:
- بایننس اسمارت چی
- فلو (by Dapper Labs)
- ترون
- ایاس
- سولانا
- پولکا دات
- تزوز
- الکورند
موارد کاربرد NFTها
هنر دیجیتال
برای هنرمندانی که در عرصه دیجیتال فعالیت می‌کنند، محافظت از کپی رایت یا همان حق نشر همیشه یک چالش اساسی بوده است و امروزه سرقت آثار هنری در دنیای دیجیتال به راحتیِ آب خوردن است. در طرف دیگر، با استفاده از نوآوری NFT یک نفر می‌تواند یک اثر هنری را خریداری کرده و در یک فضای دیجیتال به رخ دیگران بکشد. با استفاده از بلاک چین، مالکیت فرد (کلید خصوصی) بر اثر هنری اثبات می‌شود. با حذف‌شدن واسطه‌ها هنرمندان هم می‌توانند سود بیشتری کسب کنند.
کلکسیونی‌‌ها
یک تمبر قدیمی متعلق به ۷۰ سال پیش امروز هیچ کاربردی ندارد، اما بسیار ارزشمند است و کلکسیونرهای تمبر برای آن سر و دست می‌شکنند. یکی از کاربردهای اصلی توکن‌های غیرمثلی ایجاد دارایی‌های دیجیتال کلکسیونی است. مثلاً یک کارت خاص فوتبال از بازیکن مورد علاقه شما که فقط یکی از آن وجود دارد، می‌تواند به‌صورت توکن در اختیار شما باشد و هر روز شاهد افزایش ارزش آن باشید. در ادامه مقاله بیشتر در مورد این کاربرد توکن‌های غیرمثلی می‌خوانید.
بازی
امروزه در بازی‌های کامپیوتری نمی‌توانید به‌عنوان مثال یک سلاح یا یک لباس (اسکین) خاص را به فروش برسانید. اما اگر آیتم‌های بازی را به توکن تبدیل کنیم، خیلی راحت می‌توان آنها را حتی در خارج از بازی و در صرافی‌های آنلاین در قبال پول یا ارزهای دیجیتال دیگر به فروش رساند. بازی‌های مبتنی بر بلاک چین به‌سرعت در حال گسترش هستند و توکن‌های غیرمثلی جزء جدایی‌ناپذیر آنها خواهند بود.
دارایی‌های مجازی
تیم Ethereum Name Service که ارائه‌دهنده دامنه .ETH است، این دامنه‌ها را به توکن‌های غیرمثلی تبدیل کرده است. به این ترتیب مالکیت این دامنه‌ها تضمین شده است؛ برخلاف دامنه‌های متمرکز که شرکت‌های متمرکز مالکشان هستند. همچنین به‌راحتی و بدون نیاز به واسطه می‌توان این دامنه‌ها را معامله یا منتقل کرد.
از طرف دیگر، امروزه افراد با NFTها می‌توانند در دنیاهای مجازی فعالیت کنند و زمین، خانه، وسایل و لباس خاص خود را داشته باشند و در صورت تمایل آنها را معامله کنند. در ادامه با پروژه‌های مطرح در این زمینه آشنا خواهید شد.
دارایی‌های دنیای واقعی
با استفاده از نوآوری NFTها و بلاک چین می‌توان یک خانه، زمین یا هر دارایی دیگر در دنیای واقعی را به توکن تبدیل کرد و به این ترتیب معاملات این دارایی‌ها به‌سادگی ارسال یک پیامک خواهد بود. با این حال، هنوز اغلب مراجع قضایی و حقوقی این توکن‌ها را به رسمیت نمی‌شناسند و از طرفی چالش‌های فنی فراوانی هم وجود دارد. بنابراین می‌توان گفت برای رسیدن به روزی که فردی توکن خانه‌اش را در گوشی موبایلش داشته باشد، راه درازی در پیش است.
